District Information

अकोला जिल्हा हा महाराष्ट्र राज्याच्या मध्य पूर्वेकडे वसलेला आहे. हा जिल्हा उत्तर अक्षांश 20.17 ते 21.16 आणि पूर्व रेखांश 76.7 ते 77.4 चे दरम्यान वसलेला आहे. जिल्ह्याच्या उत्तरेला गाविलगडचे डोंगर असून पूर्वेकडे अमरावती जिल्ह्यातील अंजनगाव, दर्यापूर व नांदगाव खंडेश्वर तहसील व वाशीम जिल्ह्यातील कारंजा तहसील आहे. दक्षिण बाजूला वाशिम जिल्हा आणि पश्चिमेस बुलढाणा जिल्हा आहे.
अकोला जिल्हाचे क्षेत्रफळ 5428 चौ.कि.मी. असून ते महाराष्ट्र राज्याच्या क्षेत्रफळाच्या 1.76% आहे. अकोला जिल्ह्यामध्ये अकोला तहसीलचे क्षेत्रफळ सर्वात जास्त म्हणजे 1134.13 चौ.कि.मी.असून तेल्हारा तहसीलचे क्षेत्रफळ सर्वात कमी म्हणजे 628 चौ.कि.मी. आहे.
अकोला जिल्ह्यामध्ये अकोला, बाळापुर, पातुर, बार्शीटाकळी, मुर्तीजापूर, अकोट व तेल्हारा अशा ७ तहसील आहेत. जिल्ह्याचे विभाजन करून वाशीम जिल्ह्याची निर्मिती करण्यात आली.
जिल्ह्यात अकोला येथे अकोला शहर महानगरपालिकेची स्थापना १ ऑक्टोबर २००१ रोजी करण्यात आली.जिल्ह्यात १ महानगरपालिका,५ नगर पालिका,१ नगर पंचायत.जिल्ह्याचे मुख्यालय अकोला येथे तर विभागीय मुख्यालय अमरावती येथे आहे.

भौगोलिक रचना
अकोला जिल्हा महाराष्ट्राच्या पूर्व भागात आहे.या जिल्ह्याचे प्रशासकीय केन्द्र अकोला हे आहे.अकोला जिल्हा हा अमरावती प्रशासकीय विभागात येतो.जुलै १, इ.स. १९९८ रोजी महाराष्ट्रातील अकोला जिल्ह्याचे विभाजन करण्यात आले. त्यामुळे अकोला व वाशीम हे दोन नवे जिल्हे निर्माण झाले.जिल्ह्याच्या सीमा उत्तरेस व पूर्वेस अमरावती जिल्हा, दक्षिणेस वाशीम जिल्हा तर पश्चिमेस बुलढाणा जिल्हा आहे.
भौगोलिक क्षेत्रफळ
अकोला जिल्ह्याचे भौगोलिक क्षेत्रफळ | क्षेत्रफळ चौ.कि.मी. |
---|---|
अकोला क्षेत्र | ५,४२८ चौ.कि.मी. |
भौगोलिक रचना
अकोला जिल्ह्याचे भौगोलिक स्थान | स्थान पदवी |
---|---|
उत्तर उंची | २०.ते २१.१६ |
पूर्व उंची | ५.६ |
तापमान आणि पर्यजन्यमान
अकोला जिल्ह्यातील हवामान आणि पाऊस | पाऊस / हवामान |
---|---|
जिल्ह्यातील सरासरी पाऊस | ७५० ते१००० मिमी |
किमान तापमान | ३५.५ अंश सेल्सियस |
कमाल तापमान | ४५.९अंश सेल्सियस |
ओलीत अंतर्गत क्षेत्रफळ
अकोला जिल्ह्यातील ओलीत अंतर्गत क्षेत्रफळ | क्षेत्रफळ |
---|---|
सिंचन क्षेत्र | २२,५०४ हेक्टर |
मोठे प्रकल्प | २(काटेपूर्णा आणि वान) |
मध्यम प्रकल्प | ३(मोर्णा, निरगुणा आणि उमा) |
अकोला जिल्ह्याची लोकसंख्या(२०११)जनगणना अहवाल नुसार | लोकसंख्या |
---|---|
एकूण | १८,१८,६१७ |
पुरुष | ९,३६,२२६ |
स्त्री | ८,८२,३९१ |
साक्षरता प्रमाण(२०११)
अकोला जिल्ह्याचे साक्षरता प्रमाण(२०११)जनगणना अहवाल नुसार | साक्षरता प्रमाण |
---|---|
एकूण | ८८.५५ % |
पुरूष | ९२.८९ % |
स्त्री | ८१.५१ % |

प्रशासकीय संरचना
जिल्हा भूमी अभिलेख प्रमुख |
जिल्हा अधीक्षक भूमी अभिलेख |
मुख्यालय |
अकोला |
कार्यालयाचा पत्ता |
प्रशासकीय इमारत १ ला मजला जिल्हाधिकारी कार्यालय परिसर अकोला -४४४००१ |
संपर्क क्रमांक |
०७२४ -२४३३७१ |
ई मेल आयडी |
dslrakola१ @gmail.com |
अधिकार क्षेत्र |
संपुर्ण जिल्हा |
तालुक्यांची संख्या |
०७ |
अधिस्त अधिकारी संख्या |
०७ |
तालुकास्तरावरील कार्यालयांची संख्या |
०७ |
तालुका येथील कार्यालयाचे पदनाम |
उप अधीक्षक भूमि अभिलेख |

नगर भूमापन
नगर भूमापन महसूल संहितेच्या तरतुदींनुसार सुरू करण्यात आलेल्या शहर सर्वेक्षणांच्या देखभालीसाठी आणि त्यांच्याशी जोडलेले अधिकार आणि नकाशे यासह अभिलेख आणि शहर भूमापन क्षेत्राच्या महसूल प्रशासनाला मदत करण्यासाठी परिरक्षण भूकरमापक हे कर्मचारी जबाबदार आहेत. ती परिरक्षण भूकरमापक हे काम करतात. अकोला जिल्ह्यातील खालील महत्त्वाच्या शहरांमध्ये व शहरांमध्ये प्रत्येकाच्या तुलनेत असे सर्वेक्षण सुरू करण्यात आले त्याबाबत चा तपशील पुढील प्रमाणे आहे.
अ.क्र. |
तालुक्याचे नांव |
नगर भूमापन सुरू झालेचे वर्ष |
मिळकतींची एकूण संख्या |
1 |
अकोला |
1926-27 ते 1929-30 |
28767 |
2 |
अकोट |
1926-27 ते 1929-30 |
19431 |
3 |
मुर्तीजापुर |
1926-27 ते 1929-30 |
10940 |
4 |
बाळापुर |
सन 1972 |
15165 |
5 |
बार्शीटाकळी |
सन 1972 |
5324 |
6 |
तेल्हारा |
- |
- |
7 |
पातुर |
- |
- |

CORS
CORS ची स्थापना अकोला जिल्ह्यात दोन सतत कार्यरत संदर्भ केंद्रे आहेत
1.अकोला तालुक्यातील कानशिवणी
2.तेल्हारा तालुका तेल्हारा
CORS हे ROVERS नेटवर्कसाठी बेस टॉवर्स असतील जे प्रशासनाला मोजमाप प्रकरणांची शून्य प्रलंबितता प्राप्त करण्यास मदत करतील. तसेच अचूक आणि जलद मापन तयार करेल ज्यामुळे मापनातील छेडछाड रद्द होईल. CORS हे ROVERS नेटवर्कसाठी बेस टॉवर्स असतील जे प्रशासनाला मोजमाप प्रकरणांची शून्य प्रलंबितता प्राप्त करण्यास मदत करतील. तसेच अचूक आणि जलद मापन तयार करेल ज्यामुळे मापनातील छेडछाड रद्द होईल.
2.SVAMITVA योजना
SVAMITVA, पंचायती राज मंत्रालयाची केंद्रीय क्षेत्र योजना माननीय पंतप्रधानांनी 24 एप्रिल 2021 रोजी राष्ट्रीय पंचायती राज दिनी 9 राज्यांमध्ये (2020-2021) योजनेचा प्रायोगिक टप्पा यशस्वीरित्या पूर्ण केल्यानंतर देशव्यापी सुरू केला होता. योजना ही ग्रामीण वस्ती (अबादी) भागात मालमत्तेची स्पष्ट मालकी प्रस्थापित करण्याच्या दिशेने एक सुधारणात्मक पाऊल आहे, ड्रोन तंत्रज्ञानाचा वापर करून जमिनीच्या पार्सलचे मॅपिंग करून आणि गावातील घरमालकांना कायदेशीर मालकी कार्ड (मालमत्ता कार्ड/शीर्षक) जारी करून 'हक्कांचे रेकॉर्ड' प्रदान करणे. कृत्ये) मालमत्ता मालकांना. ही योजना पंचायत राज मंत्रालय, राज्य महसूल विभाग, राज्य पंचायती राज विभाग आणि भारतीय सर्वेक्षण यांच्या संयुक्त प्रयत्नांनी राबविण्यात येते. या योजनेत विविध पैलूंचा समावेश आहे उदा. मालमत्तांचे मुद्रीकरण सुलभ करणे आणि बँक कर्ज सक्षम करणे; मालमत्तेशी संबंधित विवाद कमी करणे; सर्वसमावेशक गावपातळीवरचे नियोजन हे खऱ्या अर्थाने ग्रामस्वराज साध्य करण्यासाठी आणि ग्रामीण भारत आत्मनिर्भर बनवण्याच्या दिशेने पाऊल टाकेल.
वास्तविक गाव खाली प्रमाणे ड्रोन सर्वेक्षण पूर्ण झाले
तालुका | गावठाण भूमापन करावयाचे गाव | डेटा EPCIS कडे पाठविले | मिळकती संख्या |
तेलहारा | 82 | 75 | 1583 |
अकोट | 131 | 78 | 11122 |
बालापूर | 62 | 34 | 4878 |
अकोला | 139 | 111 | 17989 |
मुर्तिजापूर | 131 | 89 | 3393 |
पातूर | 74 | 30 | 4084 |
बार्शीटाकळी | 117 | 88 | 13869 |
736 | 505 | 56918 |