पुणे जिल्ह्याचा अक्षवृत्तीय विस्तार १७ अंश ५४’ ते १० अंश २४’ उत्तर अक्षवृत्ताच्या दरम्यान आहे आणि रेखावृत्तीय विस्तार ७३ अंश १९’ ते ७५ अंश १०’ पूर्व रेखावृत्तापर्यंत आहे. पुणे जिल्ह्याच्या सीमेस उत्तरेस व पुर्वेस अहमदनगर जिल्हा, आग्नेय सोलापूर जिल्हा, दक्षिणेला सातारा जिल्हा, पश्चिमेस रायगड जिल्हा व वायव्येला ठाणे जिल्हा आहे. म्हणजेच पुणे जिल्ह्यास अहमदनगर, सोलापूर, सातारा, रायगड व ठाणे या पाच जिल्ह्यांच्या सीमा लागलेल्या आहेत.

Marathi

सेटलमेंट आणि मूल्यांकन

      नवीन वर्ग उदा. सामान्य स्थिती वर्ग आणि डोंगर वर्ग यांचा वापर वगळता या जिल्ह्यातील पुनरीक्षण सर्वेक्षण आणि वर्गीकरणादरम्यान मूळतः करण्यात आलेल्या सोली वर्गीकरणाची कमी-अधिक पुष्टी झाली आहे. जमीन महसुलात केलेल्या तरतुदींनुसार जर पुष्टी झाली असेल तर मूळ वर्गीकरण कोड किंवा पुनरावृत्ती वर्गीकरण अंतिम असेल आणि पुढील पुनरावृत्ती सेटलमेंटमध्ये मातीचे कोणतेही सामान्य पुनर्वर्गीकरण केले जात नाही. खाजगी भांडवलाच्या खर्चावर केलेल्या सर्व सुधारणा 30 वर्षांच्या कालावधीसाठी वाढीव कर आकारणीतून मुक्त आहेत. त्यानंतर पुढील पुनरावृत्ती सेटलमेंटमध्ये अशा कर आकारणीसाठी उत्तरदायी होतील.

सेटलमेंट आणि मूल्यांकन

      1939 पूर्वी, जमीन महसूल संहितेअंतर्गत शासनाच्या प्रशासकीय आदेशांद्वारे सेटलमेंट प्रक्रिया विहित करण्यात आली होती. दुरुस्ती (1939 च्या बॉम्बे XX) अंतर्गत सेटलमेंट प्रक्रिया कायद्याच्या पुस्तकात आणली गेली होती. जमीन महसूल संहिता दुरुस्ती कायदा XXVIII अंतर्गत. 1956, सेटलमेंट प्रक्रियेमध्ये काही बदल करण्यात आले आहेत. थोडक्यात बदलांमध्ये क्षेत्राच्या सामान्य आर्थिक परिस्थिती आणि भाड्याच्या मूल्यांवरून मुख्य पिकांच्या प्रचलित किंमती आणि उत्पन्नावर जोर देण्यात आला आहे. सेटलमेंट प्रक्रियेचे नियमन करणाऱ्या विविध तरतुदी जमीन महसूल संहिता आणि जमीन महसूल नियमांमध्ये समाविष्ट आहेत.

test EDIT1