District Information

बुलढाणा जिल्हा हा महाराष्ट्र राज्याच्या अमरावती विभागात आहे. विदर्भातील या जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ ९६८० चौ.किमी इतके असून लोकसंख्या २२,३२,४८० इतकी आहे. जिल्ह्याच्या पूर्व, पश्चिम व दक्षिण दिशेस अनुक्रमे अकोला-वाशीम,अमरावती जिल्हा, जळगाव-जालना व परभणी हे जिल्हे आहेत. तर उत्तरेस (मध्य प्रदेशचा)नेमाड जिल्हा आहे. जिल्ह्याचे प्रशासकीय कार्यालय बुलढाणा शहरात असून ते १३ तालुक्यांशी राज्य महामार्गानी जोडले गेले आहे. मुंबई ते हावडा हा महत्त्वाचा रेल्वेमार्ग तसेच पूर्व-पश्चिम भारतास जोडणारा राष्ट्रीय महामार्ग क्र. ६ या जिल्ह्यातून गेला आहे. जिल्ह्याच्या उत्तरेकडील सर्व नद्या पश्चिम दिशेस वाहणाऱ्या आहेत व त्या तापी नदीला जाऊन मिळतात तर दक्षिणेकडील नद्या पैनगंगा नदीच्या उपनद्या आहेत. तसेच कापूस, ज्वारी, सोयाबीन, सूर्यफूल ही या जिल्ह्यातील महत्त्वाची पिके आहेत. जिल्ह्यात खामगाव, मलकापूर ही औद्योगिक शहरे आहेत.

बुलढाणा जिल्हा महाराष्ट्राच्या उत्तर मध्य भागात आहे.या जिल्ह्याचे प्रशासकीय केन्द्र बुलढाणा हे आहे. बुलढाणा जिल्हा हा अमरावती प्रशासकीय विभागात येतो. जिल्ह्याच्या पूर्व, पश्चिम व दक्षिण दिशेस अनुक्रमे अकोला-वाशीम, जिल्हा, जळगाव-जालना व परभणी हे जिल्हे आहेत. तर उत्तरेस (मध्य प्रदेशचा)नेमाड जिल्हा आहे.
भौगोलिक क्षेत्रफळ
बुलढाणा जिल्ह्याचे भौगोलिक क्षेत्रफळ |
क्षेत्रफळ चौ.कि.मी. |
बुलढाणा क्षेत्र |
९,६४० चौरस किमी (३,७२० चौ. मैल) |
भौगोलिक रचना
बुलढाणा जिल्ह्याचे भौगोलिक स्थान |
स्थान पदवी |
अक्षांश |
19.51° to 21.17° N |
रेखांश |
75.57° to 76.59° E. |
तापमान आणि पर्यजन्यमान
बुलढाणा जिल्ह्यातील हवामान आणि पाऊस |
पाऊस / हवामान |
जिल्ह्यातील सरासरी पाऊस |
९४६ मिमी |
किमान तापमान |
३५.५ अंश सेल्सियस |
कमाल तापमान |
४२.५अंश सेल्सियस |
ओलीत अंतर्गत क्षेत्रफळ
बुलढाणा जिल्ह्यातील ओलीत अंतर्गत महत्वाचे प्रकल्प |
प्रकल्पाचे नाव |
|
|
मोठे प्रकल्प |
2(जिगांव प्रकल्प, खडकपुर्णा प्रकल्प) |
मध्यम प्रकल्प |
3 (ज्ञानगंगा प्रकल्प, चौंढी प्रकल्प, अलकचेरी प्रकल्प.) |
बुलढाणा जिल्ह्याची लोकसंख्या(२०११)जनगणना अहवाल नुसार |
लोकसंख्या |
एकूण |
२५,८६,२५८ |
पुरुष |
१३,३७,५६० |
स्त्री |
१२,४८,६९८ |
साक्षरता प्रमाण(२०११)
बुलढाणा जिल्ह्याचे साक्षरता प्रमाण(२०११)जनगणना अहवाल नुसार |
साक्षरता प्रमाण |
एकूण |
८३.४० % |
पुरूष |
९०.५४ % |
स्त्री |
७५.८४ % |

प्रशासकीय संरचना
जिल्हा भूमी अभिलेख प्रमुख |
जिल्हा अधीक्षक भूमी अभिलेख |
मुख्यालय |
बुलडाणा |
कार्यालयाचा पत्ता |
चवरे मार्केट,दुसरा मजला, संगम चौक, बुलढाणा-४४४३०१ |
संपर्क क्रमांक |
०७२६२-३२४०५ |
ई मेल आयडी |
dslrbuldana@gmail.com
|
अधिकार क्षेत्र |
संपुर्ण जिल्हा |
तालुक्यांची संख्या |
13 |
अधिस्त अधिकारी संख्या |
14 |
तालुकास्तरावरील कार्यालयांची संख्या |
14 |
तालुका येथील कार्यालयाचे पदनाम |
उप अधीक्षक भूमि अभिलेख ,13 विशेष उप अधीक्षक भूमि अभिलेख तथा चौकशी अधिकारी (गावठाण) बुलढाणा -1 |

बुलढाणा जिल्हयात एकुण १३ तालुके असून बुलढाणा,खामगाव,शेगाव,जळगाव जामोद,नांदुरा,मलकापूर हे नझुल झालेले गाव आहेत .तसेच चिखली,सिंदखेड राजा,लोणार,संग्रामपूर,मोताळा या गावाचे नगर भूमापन झालेले आहे. मेहकर ,देऊळगाव राजा या नगर परिषद हददीतील मिळकतीचे सविस्तर मोजणी काम पुर्ण् झाले असून पुढील काम प्रगतीत आहे.बुलढाणा जिल्हयातील एकुण १२८९४१ मिळकतीआहे.

CORS
CORS ची स्थापना बुलढाणा जिल्ह्यात दोन सतत कार्यरत संदर्भ केंद्रे आहेत
1.देऊळगाव राजा तालुक्यातील देऊळगाव मही
2.खामगावतील तालुका खामगाव
CORS हे ROVERS नेटवर्कसाठी बेस टॉवर्स असतील जे प्रशासनाला मोजमाप प्रकरणांची शून्य प्रलंबितता प्राप्त करण्यास मदत करतील. तसेच अचूक आणि जलद मापन तयार करेल ज्यामुळे मापनातील छेडछाड रद्द होईल. CORS हे ROVERS नेटवर्कसाठी बेस टॉवर्स असतील जे प्रशासनाला मोजमाप प्रकरणांची शून्य प्रलंबितता प्राप्त करण्यास मदत करतील. तसेच अचूक आणि जलद मापन तयार करेल ज्यामुळे मापनातील छेडछाड रद्द होईल.
2.SVAMITVA योजना
SVAMITVA, पंचायती राज मंत्रालयाची केंद्रीय क्षेत्र योजना माननीय पंतप्रधानांनी 24 एप्रिल 2021 रोजी राष्ट्रीय पंचायती राज दिनी 9 राज्यांमध्ये (2020-2021) योजनेचा प्रायोगिक टप्पा यशस्वीरित्या पूर्ण केल्यानंतर देशव्यापी सुरू केला होता. योजना ही ग्रामीण वस्ती (अबादी) भागात मालमत्तेची स्पष्ट मालकी प्रस्थापित करण्याच्या दिशेने एक सुधारणात्मक पाऊल आहे, ड्रोन तंत्रज्ञानाचा वापर करून जमिनीच्या पार्सलचे मॅपिंग करून आणि गावातील घरमालकांना कायदेशीर मालकी कार्ड (मालमत्ता कार्ड/शीर्षक) जारी करून 'हक्कांचे रेकॉर्ड' प्रदान करणे. कृत्ये) मालमत्ता मालकांना. ही योजना पंचायत राज मंत्रालय, राज्य महसूल विभाग, राज्य पंचायती राज विभाग आणि भारतीय सर्वेक्षण यांच्या संयुक्त प्रयत्नांनी राबविण्यात येते. या योजनेत विविध पैलूंचा समावेश आहे उदा. मालमत्तांचे मुद्रीकरण सुलभ करणे आणि बँक कर्ज सक्षम करणे; मालमत्तेशी संबंधित विवाद कमी करणे; सर्वसमावेशक गावपातळीवरचे नियोजन हे खऱ्या अर्थाने ग्रामस्वराज साध्य करण्यासाठी आणि ग्रामीण भारत आत्मनिर्भर बनवण्याच्या दिशेने पाऊल टाकेल.बुलढाणा जिल्हयातील १२१४ गावाचे ड्रोन फ्लायचे कम पुर्ण करण्यात आलेले आहे.
वास्तविक गाव खाली प्रमाणे ड्रोन सर्वेक्षण पूर्ण झाले
तालुका |
गावठाण भूमापन करावयाचे गाव
|
ड्रोन फ्लाय झालेले गाव (नगर भूमापन गावासह) |
|
१.बुलढाणा ९५ ९५
२.चिखली ११५ ११५
३.देऊळगाव राजा ५५ ५९
४.सिंदखेडराजा ९७ १०२
५.लोणार ७४ ८१
६.मेहकर ११५ १३६
७.खामगाव १२५ १३५
८.शेगाव ४८ ६४
९.संग्रामपूर ७६ ८८
१०.जळगाव जामोद ६४ ७४
११.नांदुरा ७३ ८२
१२.मलकापूर ४४ ६१
१३.मोताळा. ९० १०६